In dit blog gaan we het hebben over non-conformiteit bij een consumentenkoop. We leggen uit wanneer sprake is van non-conformiteit en geven aan welke rechten aan de consument toekomen.
Consumentenkoop
Op grond van de wet is een consumentenkoop de koop met betrekking tot een roerende zaak die wordt gesloten door een verkoper die handelt in het kader van zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit en een koper, natuurlijk persoon die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit. Simpel gezegd is er sprake van een consumentenkoop wanneer je als consument een product koopt bij een professionele verkoper, zowel in een winkel als via een webshop. Als sprekend voorbeeld nemen we het online bestellen van een televisie ter waarde van €1000,- bij Bol.com. Bol.com is een professionele verkoper (handelend in het kader van zijn bedrijfsactiviteit) en jij als koper bent een consument (een natuurlijk persoon handelend buiten zijn beroepsactiviteit). Op het moment van bestellen sluit je dus een consumentenkoop met Bol.com.
Non-conformiteit
Ten aanzien van een consumentenkoop bepaalt de wet dat de zaak moet beantwoorden aan de overeenkomst. Dit betekent dat de zaak de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik nodig zijn. Als jij een televisie van €1000,- bestelt bij Bol.com mag je onder andere verwachten dat de televisie niet beschadigd is, een scherp beeld heeft en bovendien een levensduur heeft van zo’n zes jaar. Stel je nu voor dat de televisie al binnen vijf maanden na aflevering kapot gaat. Op dat moment spreken we dus van non-conformiteit, want de televisie bezit niet de eigenschappen die je mag verwachten. Maar wat kun je dan als consument doen?
Kosteloos herstel of vervanging
Op het moment dat er sprake is van non-conformiteit, heb je als consument het recht om herstel of vervanging van de afgeleverde zaak te eisen. De kosten hiervan komen voor rekening van de verkoper. Als de televisie ter waarde van €1000,- na vijf maanden kapot gaat, kan je dus van Bol.com eisen dat zij de televisie gratis repareren of dat zij de kapotte televisie gratis vervangen voor een nieuw exemplaar. Vaak gaan verkopers hier echter niet zomaar mee akkoord. Dan kan het helpen om je te beroepen op het wettelijk vermoeden.
Bewijslast en het wettelijk vermoeden
Op grond van de wet wordt vermoed dat de zaak bij aflevering niet aan de overeenkomst heeft beantwoord, indien de afwijking zich binnen een termijn van zes maanden na aflevering openbaart. In het genoemde voorbeeld veronderstellen we dat de televisie al binnen vijf maanden na aflevering kapot is gegaan: het beeld blijft zwart. In dat geval heb je als consument de wet aan je zijde: de afwijking heeft zich binnen een termijn van zes maanden openbaart en dus draag je niet de bewijslast voor je beroep op non-conformiteit. Zonder bewijs aan te hoeven leveren kan je dan gratis herstel of vervanging eisen van Bol.com.
Dat ligt anders als de afwijking zich later openbaart. Indien de televisie pas na drie jaar kapot gaat, moet je als consument bewijs aanleveren waaruit blijkt dat het defect een gevolg is van een gebrek dat ten tijde van de aflevering al bestond. Dat is natuurlijk lastig.
Praktische tip
Dat dat lastig hard te maken is weten de professionele verkopers uiteraard ook. In de praktijk gaan zij dan ook zelden direct akkoord met een verzoek tot gratis herstel of vervanging. Als het gaat om elektronische producten, zoals de televisie, raden wij je dan ook aan om de richtlijn van UNETO-VNI met de gemiddelde gebruiksduurverwachtingen te raadplegen. UNETO-VNI is de branchevereniging voor installatiebedrijven en de technische detailhandel. Op basis van die richtlijn heeft een televisie van €1000,- een gemiddelde levensduur van zes jaar. Hoewel je geen beroep kunt doen op het wettelijk vermoeden als de televisie na drie jaar kapot gaat, sta je op basis van de UNETO-VNI richtlijn alsnog sterk. De Geschillencommissie hanteert als leidraad namelijk dat non-conformiteit vaststaat indien de afwijking zich binnen de gemiddelde levensduur heeft openbaart. Dus: op basis van de UNETO-VNI tabel in combinatie met de leidraad van de Geschillencommissie, kun je je beroep op non-conformiteit ook na langer dan zes maanden na aflevering voldoende kracht bij zetten. Kanttekening: de professionele verkoper moet wel aangesloten zijn bij de Geschillencommissie. De taak van de Geschillencommissie is het oplossen van klachten en geschillen door het doen van uitspraken in geschillen tussen consumenten en ondernemers. Zij behandelen geschillen onafhankelijk en onpartijdig.
Klachtplicht
Tot slot is het belangrijk om te vermelden dat je als consument een klachtplicht hebt. Dit houdt in dat je binnen twee maanden na ontdekking van de afwijking een kennisgeving moet doen aan de verkoper. Doe je dat niet, dan kun je geen beroep meer doen op non-conformiteit en heb je dus geen recht meer op gratis herstel of vervanging. Terugkomend op het voorbeeld. Ontdek je dat het beeld van de televisie niet meer werkt? Dan meld je dat binnen twee maanden bij Bol.com. Zo behoudt je de rechten die je als consument toekomen.
